هومن کبیری پرویزی – ونکوور
۱. رسوایی اس‌ان‌سی-لاوالین از نگاه مردم کانادا
بحران رسوایی ادعای مداخلهٔ دفتر جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، برای جلوگیری از پیگرد قانونی شرکت اس‌ان‌سی-لاوالین که به دادن رشوه به دولت لیبی متهم است، با شهادت جودی ویلسون-رِیبولد، وزیر دادگستری سابق کانادا در کمیسیون قضایی مجلس عوام کانادا و استعفای جین فیلپات، رئیس هیئت خزانه‌داری کانادا، از یک سو و استعفای جرالد باتز، دستیار نخست‌وزیر کانادا، از سوی دیگر، ابعاد گسترده‌‌تری پیدا کرد. در هر حالی‌که دولت ترودو تلاش می‌کند اوضاع را تحت کنترل خود درآورد، به‌نظر می‌رسد تا همین‌جا این رسوایی خسارتی جدی به اعتماد کانادایی‌ها نسبت به دولت لیبرال وارد آورده است.
تازه‌ترین نظرسنجی مؤسسهٔ تحقیقاتی انگس رید نشان می‌دهد که بحران اس‌ان‌سی-لاوالین نقشی کلیدی در انتخابات آتی سراسری در کانادا که پاییز امسال برگزار خواهد شد، ایفا خواهد کرد.
بر اساس یافته‌های این نظرسنجی، اغلب مخاطبان (۶۶ درصد آن‌ها) بر این باور بودند که رسوایی‌های عمیق‌تری در دفتر نخست‌وزیر وجود دارد. همچنین ۶۳ درصد آن‌ها اعتقاد داشتند که اس‌ان‌سی-لاوالین باید بدون هیچ مذاکره‌ای به‌منظور توافقی برای تخفیف، مورد مجازات قرار گیرد.
به‌نظر می‌رسد مسائل مربوط به این بحران چهرهٔ نخست‌وزیر را هم به‌طور جدی تخریب کرده است؛ ۶۰ درصد مخاطبان گفته‌اند که دیدگاهی مخالف جاستین ترودو، رهبر حزب لیبرال و نخست‌وزیر کانادا، دارند و ۵۹ درصد از آنان گفته‌اند که نظر آن‌ها در طول ماه گذشته نسبت به وی بدتر شده است و خبر بدتر برای دولت آنکه، اگر انتخابات همین امروز برگزار شود، ۳۸ درصد رأی‌دهندگان به حزب محافظه‌کار رأی می‌دهند و تنها ۳۱ درصد از آنان به حزب حاکم لیبرال.
البته یافته‌های این نظرسنجی نشان می‌دهد رهبران دو حزب اصلی دیگر کانادا هم چندان در بین مردم محبوب نیستند. چرا که ۵۴ درصد مخاطبان مخالف اندرو شییِر، رهبر حزب محافظه‌کار و ۶۴ درصد آن‌ها مخالف جاگمیت سینگ، رهبر حزب دموکرات نوین، بوده‌اند.
این نظرسنجی همچنین نشان می‌دهد که بحران اس‌ان‌سی-لاوالین تا حد زیادی فکر کانادایی‌ها را به خود مشغول کرده، حتی بیشتر از مسائلی چون روابط کانادا با چین، گفت‌وگوهای نفتا و جنبش #MeToo.
در حالی‌که ۶۶ درصد مخاطبان این نظرسنجی بر این باور بودند که رسوایی‌های عمیق‌تری در دفتر نخست‌وزیر وجود داشته و اطلاعات بیشتری برملا خواهد شد، ۳۴ درصد آنان معتقد بودند که سیاستمداران و رسانه‌ها دربارهٔ این موضوع اغراق کرده‌اند. نمودار زیر پاسخ به این پرسش را در استان‌های مختلف کانادا نشان می‌دهد. نکتهٔ جالب توجه در این بین، بی‌اعتمادی بیشتر بریتیش کلمبیایی‌ها به دفتر نخست‌وزیر بود که ممکن است به‌دلیل آن باشد که جودی ویلسون-رِیبولد یکی از نمایندگان این استان است و در اینجا بیشتر شناخته شده است.
در این بین افراد مسن‌تر بیشتر به دفتر نخست‌وزیر بی‌اعتماد بودند و افراد جوان‌تر بیشتر به اغراق در این موضوع اعتقاد داشتند. همچنین گرایش حزبیِ مخاطبان در نظرشان به این موضوع نقش داشته است. این موارد در نمودار زیر نمایش داده شده است.
دو سوم مخاطبان این نظرسنجی باور داشتند که شرکت اس‌ان‌سی-لاوالین باید مجازات شود و نباید با اعتراف به اشتباهش در مجازاتش تخفیفی قائل شد. این خواسته در صورتی‌که به مورد اجرا گذاشته شود، می‌تواند به محرومیت اس‌ان‌سی-لاوالین از شرکت در مناقصات دولتی به‌مدت ۱۰ سال منجر شود و این موضوع ممکن است به از دست رفتن هزاران شغل در این شرکت منجر شود. این در حالی است که اگر این شرکت به جرمش اعتراف کند، ممکن است با مجازات خفیف‌تری مواجه شود و تنها به پرداخت جریمه محکوم شود و کماکان امکان شرکت در مناقصات دولتی را داشته باشد. نکتهٔ جالب توجه در این بخش از نظرسنجی، حمایت ساکنان استان‌های سواحل اقیانوس اطلس از تخفیف در مجازات اس‌ان‌سی-لاوالین و اختلاف اندک بین نسبت موافقان و مخالفان با مجازات اس‌ان‌سی-لاوالین در کبک یعنی استان محل استقرار این شرکت، است. این نشان می‌دهد که ساکنان شرق کانادا از عواقب مجازات اس‌ان‌سی-لاوالین نگران‌اند. نمودار زیر پاسخ ساکنان استان‌های مختلف را به این پرسش نشان می‌دهد.
گرایش حزبی مخاطبان در پاسخ به این پرسش نقشی تعیین‌کننده ایفا کرده است. چرا که اکثریت هواداران حزب لیبرال از تخفیف مجازات اس‌ان‌سی-لاوالین حمایت کرده‌اند.
بر ملا شدن این رسوایی و پیامدهای آن به فاصلهٔ چند ماه تا زمان برگزاری انتخابات سراسری کانادا در پاییز امسال، بیشترین خدمت را به حزب محافظه‌کار کرده است. این نظرسنجی نشان می‌دهد که اندرو شییِر، رهبر حزب محافظه‌کار، حالا اوضاع بهتری از دو رهبر احزاب اصلی کانادا پیدا کرده است. هرچند ۵۴ درصد مخاطبان این نظرسنجی به او نظر منفی داشته‌اند، ولی این از ۶۴ درصدی که به جاگمیت سینگ، رهبر حزب دموکرات نوین، نظر منفی داشته‌اند و ۶۰ درصدی که به جاستین ترودو نظر منفی داشته‌اند، بهتر بوده است.
نتایج نظرسنجی دیگری که در ۲۶ فوریه توسط مؤسسهٔ Nanos Research انجام گرفت، هم مؤید همین نظر است. بر اساس این نظرسنجی ۲۱٫۴ درصد مخاطبان اندرو شییر را به اصول اخلاقی پایبندتر از جاستین ترودو (با ۱۶٫۹ درصد) و جاگمیت سینگ (با ۶٫۱ درصد) دانسته بودند. نکتهٔ جالب توجه در این نظرسنجی این بود که مخاطبان الیزابت می، رهبر حزب سبز، را با نسبت ۲۳٫۲ درصد، بیشتر از رهبران همهٔ احزاب دیگر به اصول اخلاقی پایبند دانسته بودند.
۲. جاگمیت سینگ، رقیب یا…
ماه گذشته جاگمیت سینگ، رهبر حزب دموکرات نوین کانادا، سرانجام توانست در انتخابات پرحاشیهٔ میان‌دوره‌ای حوزهٔ برنابی جنوبی بر رقیب لیبرالش پیروز شود. اما در این بین به‌نظر می‌رسد لیبرال‌ها از این شکست استقبال کنند. اگر سینگ در این انتخابات شکست می‌خورد، قطعاً آیندهٔ رهبری‌اش در حزب متبوعش زیر سؤال می‌رفت و ممکن بود حزب او به‌دنبال رهبر دیگری بگردد که در مجلس عوام صاحب کرسی باشد. آن زمان ممکن بود رهبری با مقبولیت بیشتر چه در درون و چه در بیرون حزب زمام کار را در دست بگیرد و این می‌توانست به ریزش آرای بیشتری برای حزب لیبرال منجر شود، ولی حالا لیبرال‌ها کمی خیالشان راحت شده است. چرا که سینگ همان‌طور که در نظرسنجی انگس رید هم پیداست، ظاهراً چندان در بین مردم کانادا محبوب نیست. از سوی دیگر، اوضاع در درون حزب هم چندان خوشایند به‌نظر نمی‌رسد؛ تا لحظهٔ نگارش این متن ۱۳ نماینده که چندین نام شناخته‌شده در بین آن‌ها هست، از بین ۴۴ نمایندهٔ فعلی این حزب در مجلس عوام، اعلام کرده‌اند که در انتخابات آیندهٔ فدرال شرکت نخواهند کرد. این موقعیت متزلزل از درون و بیرون حزب دموکرات نوین، قاعدتاً باید منجر به تقویت احزاب دیگر به‌ویژه حزب لیبرال و حزب سبز شود. با توجه به وقایع اخیر در پروندهٔ اس‌ان‌سی-لاوالین، انتظار می‌رود شانس گرایش طرفداران مردد حزب دموکرات نوین به حزب لیبرال بیش از پیش کاهش یابد و اگر آن‌ها به‌جای گزینش نماینده‌ای از حزب دموکرات نوین به حزب سبز متمایل شوند، برندهٔ اصلی حزب محافظه‌کار خواهد بود. چرا که با وجود نظام انتخاباتی نخست‌نفری و بر اساس نظرسنجی‌های کنونی، حتی اگر حزب سبز بتواند آرای رأی‌دهندگان حزب دموکرات نوین را به خود جلب کند، هیچ شانسی برای تشکیل دولت نخواهد داشت و شانس بسیار اندکی برای به بازی گرفته‌شدن به‌عنوان عضوی برای تشکیل ائتلاف (در صورت عدم تشکیل دولت اکثریت در انتخابات آتی) خواهد داشت. این امر یعنی از دست رفتن احتمالی آرای حزب دموکرات نوین و عدم جذب این آرا از سوی حزب لیبرال، تنها به تحکیم موقعیت حزب محافظه‌کار منجر خواهد شد.
۳- برنده کیست؟
هر چند هنوز تا زمان برگزاری انتخابات سراسری فدرال در پاییز امسال زمان نسبتاً زیادی باقی مانده است، ولی به‌نظر می‌رسد تا اینجای کار ابر و باد و مه خورشید و فلک در خدمت تحکیم جایگاه حزب محافظه‌کار و رهبرش، اندرو شیيِر، بوده‌اند و اگر جاستین ترودو و حزب متبوعش نتوانند خودشان را از گرداب اس‌ان‌سی-لاوالین رهایی بخشند و اعتماد دوبارهٔ طرفدارانشان را جلب کنند، نوامبر آینده اندرو شیيِر و خانواده‌اش ساکن خانهٔ پلاک ۲۴ خیابان ساسکس اتاوا خواهند شد.
منابع:
